تالاسمی مینور چیست؟ از علائم این بیماری چه می‌دانید؟ آیا دچار کم خونی هستید؟ می‌دانید برای درمان کم خونی باید چکار کنید؟ در این مطلب قصد داریم این موارد را به طور کامل توضیح دهیم. متاسفانه افراد زیادی در سطح جهان به کم خونی مبتلا هستند. در این مطلب قصد داریم بررسی کنیم که چه تفاوتی میان تالاسمی مینور و کم خونی فقر آهن وجود دارد؟
| بخش | کم‌خونی (Anemia) | تالاسمی (Thalassemia) |
|---|---|---|
| تعریف | کم‌خونی به شرایطی اطلاق میشود که در آن تعداد گلبول‌های قرمز یا میزان هموگلوبین در خون کمتر از حد نرمال است، که منجر به کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن میشود. | تالاسمی یک اختلال ژنتیکی است که در آن بدن قادر به تولید هموگلوبین به میزان کافی نیست، که منجر به تخریب گلبول‌های قرمز و کم‌خونی میشود. |
| علل | – کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولیک اسید- از دست دادن خون (مثلاً در دوران قاعدگی یا زخم‌ها)- بیماری‌های مزمن یا عفونت‌ها | – جهش‌های ژنتیکی ارثی که تولید زنجیره‌های آلفا یا بتا هموگلوبین را مختل می‌کنند |
| انواع | – کم‌خونی فقر آهن- کم‌خونی مگالوبلاستیک- کم‌خونی همولیتیک- کم‌خونی آپلاستیک | – تالاسمی آلفا (با شدت‌های مختلف)- تالاسمی بتا (ماژور، اینترمدیا، مینور) |
| علائم | – خستگی و ضعف- پوست رنگ‌پریده- تنگی نفس- سرگیجه- سردی دست و پاها | – علائم مشابه کم‌خونی- تغییر شکل استخوان‌های صورت- رشد کند در کودکان- ادرار تیره‌رنگ |
| تشخیص | – آزمایش شمارش کامل خون (CBC)- اندازه‌گیری سطح آهن، فریتین، ویتامین B12 و فولیک اسید | – آزمایش‌های ژنتیکی- الکتروفورز هموگلوبین |
| درمان | – مکمل‌های آهن یا ویتامین‌ها- تغییرات رژیم غذایی- درمان بیماری‌های زمینه‌ای | – تزریق منظم خون- داروهای کاهنده آهن (برای جلوگیری از تجمع آهن)- پیوند مغز استخوان در موارد شدید |
| پیشگیری | – رژیم غذایی متعادل و غنی از آهن و ویتامین‌ها- مصرف مکمل‌ها در صورت نیاز | – مشاوره ژنتیکی قبل از بارداری برای زوج‌های در معرض خطر |
| نقش مکمل آهن | مکمل‌های آهن می‌توانند در درمان کم‌خونی فقر آهن مؤثر باشند، به‌ویژه زمانی که کمبود آهن علت اصلی کم‌خونی باشد. | در تالاسمی، مصرف مکمل آهن باید با احتیاط انجام شود، زیرا تجمع آهن می‌تواند به ارگان‌های بدن آسیب برساند؛ بنابراین، مصرف آهن تنها با توصیه پزشک مجاز است. |
تالاسمی مینور چیست؟
تالاسمی مینور یک اختلال خونی است و به این معنی است که شما حامل ژنی هستید که باعث نوعی بیماری میشود، اما خودتان به این بیماری مبتلا نیستید. احتمالاً علائمی نخواهید داشت یا ممکن است علائم خفیفی داشته باشید. با این حال، میتوانید بیماری را به فرزند خود، قبل از تولد منتقل کنید. تالاسمی یک اختلال خونی ارثی است که باعث میشود شما به اندازه کافی هموگلوبین، پروتئینی در خون خود تولید نکنید. هموگلوبین به گلبول‌های قرمز خون اجازه می‌دهد تا اکسیژن را به سلول‌های دیگر در سراسر بدن منتقل کنند. بدون هموگلوبین کافی، گلبول‌های قرمز خون سریع‌تر می‌میرند و اندام‌ها و بافت‌های شما اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند.
تالاسمی از یک ژن آسیب دیده ناشی شده که باعث ایجاد مشکل در هموگلوبین میشود. برای به ارث بردن تالاسمی، هر دو والدین باید ژن آسیب دیده را به جنین منتقل کنند. اگر این ژن آسیب دیده فقط از یکی از والدین دریافت شود، جنین علائم تالاسمی را خواهد داشت.
Cleveland Clinic – Anemia: Symptoms, Types, Causes, Treatments & Tests
کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن در بدن خود ندارید. انواع مختلفی از جمله کم‌خونی فقر آهن و کم‌خونی فقر ویتامین وجود دارد.
کم خونی فقرآهن چیست؟
کم خونی فقر آهن یک اختلال خونی است که گلبول‌های قرمز خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شایع‌ترین شکل کم‌خونی است. زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما آهن کافی برای ساخت هموگلوبین ندارد، ماده‌ای در گلبول‌های قرمز خون که به گلبول اجازه می‌دهد اکسیژن را در سراسر بدن حمل کند. در نتیجه، کمبود آهن باعث احساس تنگی نفس یا خستگی میشود. این علائم در طول زمان ایجاد می‌شوند. هنگامی که کمبود آهن تشخیص داده میشود، پزشک برای شما مکمل آهن تجویز می‌کند.
نشانه های تالاسمی مینور چیست و چطور تشخیص داده می شود؟
بتا تالاسمی مینور اغلب باعث علائم کم خونی خفیف میشود که شامل داشتن یک ژن بتاگلوبین مفقود یا معیوب است. برخی از افراد مبتلا به بتا تالاسمی مینور اصلاً علائمی ندارند. علائم تالاسمی مینور عبارتند از:
- خستگی
- سرگیجه یا ضعف
- سردردهای مکرر
- پوست رنگ پریدگی
برای تشخیص تالاسمی مینور، پزشک تالاسمی را با انجام یک خون گیری ساده و آنالیز نمونه تشخیص می‌دهد. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد: شمارش کامل خون CBC که اطلاعاتی در مورد گلبول‌های خون می باشد، از جمله گلبول های قرمز.
تالاسمی یک اختلال خونی ارثی است که باعث میشود بدن شما هموگلوبین کمتری نسبت به حالت عادی داشته باشد. هموگلوبین گلبول‌های قرمز خون را قادر به حمل اکسیژن می‌کند.
کم خونی فقر آهن چه نشانه هایی دارد؟
علائم کمبود آهن در طول زمان ایجاد میشود و ممکن است در ابتدا خفیف باشد، اما اگر درمان نشود در طول زمان بدتر میشود. علائم شایع کمبود آهن عبارتند از:
- خستگی
- لرز
- تنگی نفس
- ضعف
- درد قفسه سینه
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- پیکا (شرایطی که در آن افراد هوس مواد غیر غذایی مانند یخ، گچ، رنگ، خاک رس یا نشاسته دارند).
- سردرد
- سندرم پاهای بی قرار
البته باید توجه داشته باشید که مبتلا بودن به مشکل کم خونی فقر آهن صرفا با انجام آزمایشات خون مشخص میشود و به صورت کلی نمیتوان گفت تمامی کسانی که علائم فوق را دارند دچار کم خونی کمبود آهن هستند.
بهترین روش بهبود کم خونی فقر آهن با مکمل آهن
برای رفع کم خونی فقر آهن ابتدا رعایت یک رژیم غذایی حاوی آهن ضروری است. اما مهم‌تر از آن مصرف مکمل آهن است که بتواند با بالاترین میزان اثرگذاری کمبود آهن را در بدن تامین کند. مکمل آهن بایستی علاوه بر تامین این ماده معدنی در بدن شما مزایایی همچون، تامین فولیک اسید، ویتامن ب12 و ویتامین ث داشته باشد چون این مکمل‌ها در تاثیر بالاتر آهن در بدن و همچنین تامین انرژی بدن نقش مهمی دارند. همچنین مکمل آهن انتخابی بایستی بتواند به تشکیل گلبول‌های قرمز کمک کند. فولافکت نوتریفورت بدون قند می‌باشد که در افراد مبتلا به دیابت و یا افرادی که تحت رژیم تغذیه‌ای خاصی هستند، قابلیت استفاده دارد. برای مشاهده اطلاعات محصول و خرید آنلاین میتوانید از صفحه محصول مکمل آهن فولافکت نوتریفورت دیدن نمائید.
جمع بندی
دانستن تفاوت های میان کم خونی و تالاسمی بسیار مهم است، چون گاهی فرد به تالاسمی مبتلا است اما به دلیل آگاهی کم و عدم مراجعه به پزشک راهکارهایی که به ددرمان کم خونی مرتبط هستند را امتحان می کند.
29 دیدگاه. Leave new
با سلام
مطلب درباره تالاسمی و فقر آهن و تفاوت آنها عالی بود
من همیشه احساس خستگی می‌کنم و آزمایشم نشون داده که کم‌خونی دارم، اما نمی‌دونم تالاسمی هم دارم یا نه! چطور می‌شه فهمید؟
خیلی مقاله مفیدی بود، همیشه فکر می‌کردم کم‌خونی و تالاسمی یکی هستن، ولی حالا فهمیدم که فرق دارن!
برادرم تالاسمی داره و همیشه باید مراقب تغذیه‌ش باشه، اما من فقط کم‌خونی دارم. جالبه که نیازهای تغذیه‌ای این دو تا فرق می‌کنه!
کسی اینجا هست که کم‌خونی داشته باشه و تونسته باشه با رژیم غذایی درستش کنه؟ چی خوردین که بهتر شدین؟
من همیشه صورتم رنگ‌پریده‌س و سردرد دارم، ممکنه کم‌خونی داشته باشم؟ لازمه برم آزمایش بدم؟
اینکه توی تالاسمی نباید زیاد آهن مصرف کرد، برام جدید بود! یعنی اگه اشتباهی قرص آهن بخورن، خطرناکه؟
واقعا مفید بود! یعنی همه کم‌خونی‌ها به دلیل کمبود آهن نیستن؟ پس کسایی که آهن مصرف می‌کنن ولی باز هم کم‌خونی دارن باید چه کار کنن؟
تالاسمی خفیف هم علائم خاصی داره یا فقط توی آزمایش خون مشخص می‌شه؟
چطور بفهمیم که کم‌خونی داریم یا تالاسمی؟ فقط آزمایش خون مشخصش می‌کنه؟
آیا تالاسمی باعث رنگ‌پریدگی و ضعف شدید می‌شه؟ فرقش با کم‌خونی عادی چیه؟
اگه کسی تالاسمی مینور داشته باشه، نیاز به درمان خاصی داره یا می‌تونه زندگی عادی داشته باشه؟
کم‌خونی فقط به دلیل کمبود آهنه یا کمبود ویتامین‌های دیگه هم می‌تونه باعثش بشه؟
چرا توی تالاسمی نباید مکمل آهن مصرف کرد؟ چه عوارضی داره؟
تالاسمی مینور روی بارداری تأثیر می‌ذاره؟ خطرناکه؟
علائم کم‌خونی و تالاسمی توی بچه‌ها چطوره؟ چطور بفهمیم که کودک‌مون یکی از این مشکلات رو داره؟
کسی اینجا تونسته کم‌خونی‌ش رو فقط با رژیم غذایی کنترل کنه؟ چی پیشنهاد می‌کنین؟
کم‌خونی ممکنه باعث ریزش مو و مشکلات پوستی بشه؟
آیا تالاسمی درمان قطعی داره یا فقط باید مدیریت بشه؟
من دچار کم خونی فقر آهن هستم. آیا این نوع کم‌خونی با تالاسمی فرق داره یا یکی هستن؟
بله، فرق دارن. کم‌خونی فقر آهن به دلیل کمبود آهن در بدن ایجاد می‌شه، ولی تالاسمی یک بیماری ژنتیکیه. توی مقاله تفاوت‌های این دو خیلی دقیق توضیح داده شده؛ مثلا در تالاسمی معمولاً سطح آهن بدن نرماله یا حتی زیاد، ولی در فقر آهن، ذخایر آهن بدن پایینه و نیاز به مکمل یا رژیم غذایی خاص داریم.
چطوری بفهمم کم‌خونیم از نوع فقر آهنه یا تالاسمی؟
برای تشخیص دقیق باید آزمایش خون کامل (CBC)، سطح فریتین، آهن سرم و آزمایش الکتروفورز هموگلوبین انجام بدین. در کم‌خونی فقر آهن، فریتین پایین هست ولی در تالاسمی معمولاً طبیعی یا بالاست. پزشک با نتایج این آزمایش‌ها می‌تونه نوع کم‌خونی رو مشخص کنه.
آیا کم خونی فقر آهن خطرناکه یا فقط ضعف و خستگی میاره؟
در مراحل اولیه بیشتر باعث خستگی، سردی دست‌وپا، رنگ‌پریدگی و ضعف می‌شه، ولی اگه درمان نشه، ممکنه عملکرد قلب، مغز و سیستم ایمنی رو هم تحت تأثیر قرار بده. مخصوصاً در کودکان و زنان باردار، درمان نکردن کم‌خونی می‌تونه عوارض جدی‌تری داشته باشه.
چه غذاهایی برای درمان کم خونی فقر آهن خوبن؟
غذاهای سرشار از آهن مثل جگر، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، عدس، اسفناج، و تخمه کدو خیلی مفیدن. همچنین مصرف منابع ویتامین C (مثل پرتقال یا فلفل دلمه‌ای) همراه با این غذاها باعث جذب بهتر آهن می‌شه. بهتره از مصرف چای یا قهوه بلافاصله بعد از غذا خودداری کنی چون جذب آهن رو کاهش می‌دن.
مصرف مکمل آهن رو باید خودسرانه شروع کنم یا لازمه حتماً دکتر تجویز کنه؟
توصیه می‌شه حتماً بعد از آزمایش خون و مشورت با پزشک مکمل آهن مصرف کنی. مصرف بیش از حد آهن ممکنه باعث عوارض گوارشی یا حتی مسمومیت بشه، مخصوصاً اگه کم‌خونی‌ات از نوع تالاسمی باشه، چون در اون حالت آهن اضافی ضرر داره.