سلنیوم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. اگرچه تنها مقادیر کمی سلنیوم مورد نیاز است، اما تأثیر آن بر ایمنی قابل توجه است. به فعال کردن آنتی اکسیدانها، بهبود عملکرد گلبولهای سفید خون و محافظت از بدن در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از عفونتها و بیماریها کمک میکند. توانایی سلنیوم در تقویت پاسخ ایمنی آن را به ویژه برای پیشگیری از عفونتها، افزایش کارایی واکسن و کاهش التهاب مهم میکند.
سلنیوم چیست و چرا برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است؟
سلنیوم یک ماده معدنی است که در خاک یافت میشود. به طور طبیعی در آب و برخی غذاها ظاهر میشود. در حالی که افراد فقط به مقدار بسیار کمی نیاز دارند، سلنیوم نقش کلیدی در متابولیسم بدن دارد. بدن برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی به سلنیوم نیاز دارد. سلنیوم، همراه با سایر مواد معدنی، میتواند به تقویت گلبولهای سفید خون کمک کند، که توانایی بدن را برای مبارزه با بیماری و عفونت بهبود میبخشد. سلنیوم به پیشگیری از برخی عفونتها، مانند عفونت باکتریایی پوست که اغلب با لنف ادم رخ می دهد، و پنومونی مایکوپلاسما (پنومونی مایکوپلاسما یک نوع ذاتالریه است که توسط باکتری مایکوپلاسما پنومونیه (Mycoplasma pneumoniae)) ایجاد میشود.
این نوع از ذاتالریه بیشتر به عنوان “ذاتالریه راهپیمایی” (walking pneumonia) شناخته میشود، زیرا علائم آن بهطور معمول خفیفتر هستند و فرد میتواند به فعالیتهای روزانه خود ادامه دهد، هرچند که بیمار است.) کمک کند. علاوه بر این، وقتی افراد مسن مکملهای زینک و سلنیوم مصرف میکنند، سیستم ایمنی آنها نسبت به کسانی که دارونما مصرف میکنند، بهتر به واکسن آنفولانزا پاسخ میدهد.
چگونه سلنیوم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود؟
یک رژیم غذایی متنوع، پر از مواد مغذی و همچنین تعادل بین عناصر ماکرو و میکرو موثرترین راه برای تقویت ایمنی است. که در آن سلنیوم یک عنصر کمیاب است که نقش مهمی را ایفا میکند.
سلنیوم (سلنیوم) یک ریزمغذی بسیار ضروری برای بدن به خصوص در کودکان است. سلنیوم جزء ساختاری بیش از 20 سلنوپروتئین است که نقش مهمی در سنتز DNA، متابولیسم هورمون تیروئید و تولید مثل دارند. به طور خاص، سلنیوم نقش مهمی در آنزیمهای گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) و تیوردوکسین ردوکتاز که مهمترین آنزیمهای آنتی اکسیدانی میباشد، دارد. سلنیوم سیستم ایمنی را تقویت کرد و از بدن در برابر عوامل عفونی محافظت میکند و از آسیبهای ناشی از اکسیداسیون جلوگیری میکند.
سلنیوم بر تمام اجزای سیستم ایمنی بدن، به ویژه تشکیل، توسعه و عملکرد گلبولهای سفید خون تأثیر میگذارد. این ماده معدنی ایمنی سلولی را نیز تحریک میکند و به محافظت از سلولهای ایمنی مانند نوتروفیلها، لنفوسیتها و ماکروفاژها کمک میکند. در عین حال، سلنیوم همچنین ایمنی هومورال را نیز تقویت کرده و در ساختار آنتیبادیهایی به نام ایمونوگلوبولینها (IgA، IgM، IgG) شرکت میکند که به بدن در از بین بردن پاتوژنها کمک میکند.
سلنیوم یک آنتی اکسیدان بسیار خوب و ریز مغذی تقویت کننده سیستم ایمنی است. هنگامی که بدن به طور کامل با سلنیوم تکمیل شود، سیستم ایمنی به طور موثر کار میکند، توانایی خود را برای مبارزه با عفونتها افزایش میدهد و از تهاجم عوامل بیماریزا مانند باکتریها و ویروسها جلوگیری میکند. در مقابل، کمبود سلنیوم منجر به اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، کاهش عملکرد گلبولهای سفید و تیموس میشود، بنابراین مقاومت در برابر عفونت بسیار ضعیف خواهد شد. این امر منجر به مستعد شدن کودکان به عفونتها، به ویژه عفونتهای تنفسی مانند فارنژیت، اوتیت میانی، برونشیت، ذات الریه و… و عفونتهای روده میشود.
سلنیوم و دفاع آنتی اکسیدانی
آنتی اکسیدانها ترکیباتی در غذاها هستند که از آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری میکنند. رادیکالهای آزاد محصولات جانبی طبیعی فرآیندهایی مانند متابولیسم هستند که روزانه در بدن شما تشکیل میشوند. اغلب رپ بدی دریافت میکنند، اما رادیکالهای آزاد برای سلامتی شما ضروری هستند. آنها عملکردهای مهمی از جمله محافظت از بدن در برابر بیماری را انجام میدهند.
با این حال، مواردی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و استرس میتوانند باعث افزایش رادیکالهای آزاد شوند. این منجر به استرس اکسیداتیو میشود که به سلولهای سالم آسیب میرساند. استرس اکسیداتیو با شرایط مزمنی مانند بیماری قلبی، آلزایمر و سرطان و همچنین پیری زودرس و خطر سکته مرتبط است. آنتیاکسیدانهایی مانند سلنیوم با کنترل تعداد رادیکالهای آزاد به کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکنند. آنها با خنثی کردن رادیکالهای آزاد اضافی و محافظت از سلولها در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو کار میکنند.
آیا کمبود سلنیوم می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند؟
سلنیوم یک ماده معدنی کمیاب است که برای عملکردهای مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی ضروری است. در اینجا توضیح دقیقتری در مورد اینکه چگونه کمبود سلنیوم میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند آورده شده است:
محافظت آنتی اکسیدانی
سلنیوم جزء کلیدی آنزیمهای آنتی اکسیدانی مانند گلوتاتیون پراکسیداز است. این آنزیمها به خنثی کردن رادیکالهای آزاد مضر در بدن کمک میکنند و از سلولها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت میکنند. بدون سلنیوم کافی، سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی بدن به خطر میافتد و منجر به افزایش استرس اکسیداتیو و آسیب احتمالی به سلولهای ایمنی میشود.
عملکرد سلولهای ایمنی
سلنیوم در عملکرد مناسب سلولهای ایمنی مانند سلولهای T و سلولهای B نقش دارد. این سلولها برای شناسایی و از بین بردن پاتوژنها حیاتی هستند. کمبود سلنیوم میتواند تکثیر و فعالیت این سلولهای ایمنی را مختل کند و پاسخ ایمنی کلی را تضعیف کند.
تنظیم التهاب با مصرف سلنیوم
سلنیوم به تنظیم پاسخ التهابی کمک میکند، که بخش مهمی از مکانیسم دفاعی سیستم ایمنی است. سطح ناکافی سلنیوم میتواند منجر به عدم تعادل در پاسخهای التهابی شود که به طور بالقوه منجر به التهاب مزمن و افزایش حساسیت به عفونتها میشود.
کمبود سلنیوم و افزایش خطر عفونت
کمبود سلنیوم میتواند خطر ابتلا به عفونتها از جمله عفونتهای ویروسی را افزایش دهد. به این دلیل که یک سیستم ایمنی ضعیف در مبارزه با عوامل بیماریزا کمتر موثر است و افراد را در برابر بیماریها آسیب پذیرتر میکند.
اختلالات خود ایمنی و کاهش سلنیوم
کمبود سلنیوم همچنین با افزایش خطر ابتلا به اختلالات خود ایمنی مرتبط است، جایی که سیستم ایمنی به اشتباه به بافتهای بدن حمله میکند. سطح سلنیوم کافی برای حفظ تعادل سیستم ایمنی و جلوگیری از چنین اختلالاتی مهم است.
به طور خلاصه، کمبود مکمل سلنیوم بزرگسالان میتواند سیستم ایمنی را با اختلال در محافظت آنتی اکسیدانی، عملکرد سلولهای ایمنی، تنظیم التهاب و افزایش خطر عفونتها و اختلالات خود ایمنی ضعیف کند. اطمینان از مصرف کافی سلنیوم از طریق رژیم غذایی یا مکملها میتواند به حمایت از سیستم ایمنی سالم کمک کند.
منابع غذایی طبیعی سلنیوم برای تقویت سیستم ایمنی بدن
شما میتوانید سلنیوم را از طریق رژیم غذایی خود با خوردن غذاهایی مانند آجیل برزیلی، موز و تخم مرغ دریافت کنید. برخی از افراد با شرایط سلامت خاص ممکن است در جذب سلنیوم مشکل داشته باشند. در ادامه خوراکیهای حاوی سلنیوم را معرفی میکنیم:
آجیل برزیلی
آجیل برزیلی یکی از بهترین منابع سلنیوم است. یک اونس یا حدود شش تا هشت مغز آجیل حاوی حدود 544 میکروگرم سلنیوم است. مطمئن شوید که فقط یک وعده آجیل برزیلی را چند بار در هفته میل کنید تا از سمیت سلنیوم جلوگیری شود.
ماهی منبع عالی سلنیوم
ماهی تن زردپر حاوی حدود 92 میکروگرم سلنیوم در هر 3 اونس (اونس) است که آن را به منبع عالی سلنیوم تبدیل میکند. انواع ماهیها مثل ساردین میگو ماهی ماهی هالیبوت منابع غنی سلنیوم هستند.
مصرف ژامبون برای تامین سلنیوم
بسیاری از افرادی که مراقب سلامتی هستند به دلیل داشتن نمک زیاد از ژامبون اجتناب میکنند. با این حال، ژامبون برشته 44% از مصرف روزانه سلنیوم توصیه شده برای بزرگسالان را فراهم میکند.
غلات حاوی سلنیوم است
محصولات غلات مانند نان، پاستا و غلات ممکن است مقادیر بالایی سلنیوم را تامین کنند. دو تکه نان تست غلات کامل حدود 16 میکروگرم سلنیوم دارند. غلات تصفیه شده، مانند نان سفید و پاستا، با سلنیوم و سایر مواد معدنی غنی شده یا غنی شدهاند. غنی شده به معنای افزودن مجدد مواد مغذی است که در طول فرآوری از بین رفتهاند، در حالی که غنی سازی به معنای وارد کردن ماده مغذی است که در غذا وجود نداشته است. به عنوان مثال، غلات تصفیه شده معمولا با ویتامینهای B، تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین غنی شده و با اسید فولیک غنی میشوند. مقدار سلنیوم در این محصولات متفاوت است، اما شما معمولاً میتوانید تا 33 میکروگرم در هر 1 فنجان نودل اسپاگتی پخته شده دریافت کنید. غذاهای غنی شده را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل برای تغذیه بهینه بخورید.
گوشت گاو وسلنیوم
محتوای سلنیوم گوشت گاو به برش بستگی دارد، اما یک استیک گوشت گوساله به شکل پایین حدود 37 میکروگرم برای شما فراهم میکند. جگر گاو حدود 28 میکروگرم و 25% چربی گوشت چرخ کرده حدود 18 میکروگرم است.
بوقلمون و سیستم ایمنی
شما میتوانید 26 میکروگرم سلنیوم را از 3 اونس بوقلمون بدون استخوان دریافت کنید. خوردن ساندویچ بوقلمون روی نان گندم کامل غنی شده میتواند به شما کمک کند سلنیوم بیشتری دریافت کنید.
تخمه آفتابگردان و سطوح بالای سلنیوم
تخمه آفتابگردان 18 میکروگرم منبع مطمئن سلنیوم در هر وعده 100 گرمی دارد که آنها را به یک میان وعده عالی تبدیل میکند، به خصوص اگر محصولات حیوانی را که تمایل به سطوح بالاتر سلنیوم دارند، مصرف نکنید.
قارچ ها خوشمزه و حاوی سلنیوم
قارچهای همه کاره، خوشمزه و سالم هستند که حاوی مواد مغذی زیادی هستند. مقادیر سلنیوم ممکن است برای هر نوع قارچ متفاوت باشد، اما قارچ پورتوبلو حدود 13 میکروگرم سلنیوم را برای یک وعده 1.2 فنجان فراهم میکند.
بلغور جو دوسر و تامین سلنیوم
یک فنجان بلغور جو دوسر معمولی پخته شده 13 میکروگرم سلنیوم فراهم میکند. برای دریافت 43 میکروگرم از آن برای صبحانه با دو عدد تخم مرغ لذت ببرید. چون تخم مرغی نیز حاوی سلنیوم است و میتواند یک وعده غذایی مقوی را برای شما به ازمغان بیاورد.
شیر و ماست حاوی سلنیوم
شیر گاو حاوی 6 میکروگرم سلنیوم در هر فنجان است، در حالی که ماست ساده و کم چرب حاوی 8 میکروگرم در هر فنجان است. مقداری شیر به غلات غنی شده خود اضافه کنید تا میزان مصرف خود را افزایش دهید.
موز و پسته
یک فنجان موز خرد شده 2 میکروگرم حاوی 3% سلنیوم می باشد. بیشتر میوهها فقط مقدار کمی از سلنیوم دارند یا اصلاً وجود ندارند. برای شیرینی طبیعی، موز را به اسموتی با ماست یا بلغور جو دوسر اضافه کنید. پسته 3 میکروگرم سلنیوم در هر اونس دارد که ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما سرشار از مواد مغذی دیگر مانند ویتامینها، پروتئین و فیبر میباشد.
مقدار مجاز مکمل سلنیوم چقدر است؟
اکثر مردم میتوانند RDA سلنیوم خود را از غذا دریافت کنند. حد بالایی ایمن برای سلنیوم 400 میکروگرم در روز در بزرگسالان است. در جدول زیر میزان مصرف سلنیوم را برای هر گروه سنی آوردهایم:
گروه |
میزان مصرف |
کودکان 1-3 |
20 میکروگرم در روز |
کودکان 4-8 |
30 میکروگرم در روز |
کودکان 9 تا 13 ساله |
40 میکروگرم در روز |
بزرگسالان و کودکان 14 سال به بالا |
55 میکروگرم در روز |
در دوران بارداری |
60 میکروگرم در روز |
در دوران شیردهی |
70 میکروگرم در روز |
نقش سلنیوم در مبارزه با بیماری های مزمن
سلنیوم یک ماده معدنی کم مصرف است که نقش مهمی در مبارزه با بیماریهای مزمن دارد. در اینجا یک توضیح جامع است:
محافظت در برابر فلزات سنگین و زنوبیوتیک ها
سلنیوم به محافظت از بدن در برابر اثرات مضر فلزات سنگین و بیگانهبیوتیکها (مواد شیمیایی خارجی) کمک میکند. سلنیوم باعث از بین رفتن مواد سمی میشود و از آسیب به بافتها و اندامها جلوگیری میکند. این محافظت برای پیشگیری از بیماریهای مزمن مرتبط با سموم محیطی بسیار مهم است.
تعادل میکروبیوتای روده
سلنیوم در تعادل میکروبیوتای روده نقش دارد که برای حفظ سلامت کلی ضروری است. میکروبیوتای سالم روده با کاهش خطر بیماریهای مزمن مانند بیماری التهابی روده، چاقی و دیابت نوع 2 مرتبط است. سلنیوم به جلوگیری از دیس بیوز (عدم تعادل در باکتریهای روده) که میتواند منجر به مشکلات سلامتی مزمن شود، کمک میکند.
پیری و بیماری های مرتبط با پیری
سلنیوم به کاهش التهاب، آسیب DNA و کوتاه شدن تلومر که با پیری و بیماریهای مرتبط با پیری مرتبط است کمک میکند. سلنیوم با کاهش این عوامل به پیشگیری از بیماریهای مزمن مرتبط با افزایش سن مانند بیماری آلزایمر، بیماریهای قلبی عروقی و برخی سرطانها کمک میکند.
جمع بندی
گنجاندن سلنیوم در رژیم غذایی، چه از طریق منابع غذایی مانند آجیل، ماهی، و غلات یا از طریق مکملها، یک راه موثر برای تقویت سیستم ایمنی بدن است. سلنیوم نقش مهمی در تقویت دفاع آنتی اکسیدانی، بهبود عملکرد سلولهای ایمنی و کاهش خطر بیماریها و عفونتهای مزمن ایفا میکند. حصول اطمینان از مصرف کافی سلنیوم میتواند به بهینه سازی مکانیسمهای دفاعی بدن کمک کند و محافظت ضروری در برابر عوامل بیماریزا و التهاب را فراهم کند.
در این مقاله از نوتریفورت سعی در بررسی ویژگی های مکمل سلنیوم برای بزرگسالان را داشتیم. در صورت داشتن هرگونه پرسش و مشکلی در بخش کامنت ها با ما در ارتباط باشید.
9 دیدگاه. Leave new
چقدر طول میکشه تا تأثیر مصرف سلنیوم روی ایمنی بدن مشخص بشه؟
کسی از مکملهای سلنیوم استفاده کرده؟ تأثیرش رو حس کردید؟
گه بیش از حد سلنیوم مصرف کنیم، عوارضی داره؟
من رژیم گیاهخواری دارم، چطور میتونم سلنیوم کافی دریافت کنم؟
مصرف سلنیوم برای همه لازمه یا فقط کسایی که ضعف سیستم ایمنی دارن؟
بین سلنیوم طبیعی و مکملها، کدوم بهتر جذب بدن میشه؟
من همیشه فکر میکردم ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی کافیه، ولی حالا فهمیدم سلنیوم هم مهمه!
من رژیم گیاهخواری دارم، چطور میتونم سلنیوم کافی دریافت کنم؟
اصلاً نمیدونستم آجیل برزیلی انقدر سلنیوم داره! یعنی روزی چند تا بخوریم خوبه؟