بیوتین (ویتامین B7) و بپانتن (پروویتامین B5) دو ویتامین مهم از خانواده ویتامینهای گروه B هستند که نقشهای حیاتی در سلامت مو، مراقبت از پوست و ناخن دارند. این دو ویتامین با ویژگیهای خاص خود در تولید کراتین، ساختار پروتئینی که برای تقویت مو و پوست ضروری است، مشارکت دارند. بیوتین با حمایت از متابولیسم اسیدهای چرب و تجزیه اسیدهای آمینه به تولید کراتین کمک میکند، در حالی که بپانتن از طریق بهبود هیدراتاسیون و ترمیم پوست، سلامت و استحکام پوست و مو را تقویت میکند. در این مقاله به بررسی تأثیرات بیوتین و بپانتن بر سلامت پوست و نحوه اثرگذاری آنها در تولید کراتین پرداخته میشود.
بیوتین و بپانتن چگونه به تولید کراتین در بدن کمک میکنند؟
بیوتین (ویتامین B7) و بپانتن (پروویتامین B5) با حمایت از فرآیندهای بیوشیمیایی ضروری در بدن، نقش مهمی در تولید کراتین دارند. در اینجا نحوه مشارکت آنها آمده است:
نقش بیوتین در سنتز کراتین
مواردی که در ادامه این بخش توضیح می دهیم، بطور مشخص نقش بیوتین بپانتن را در سنتز کراتین روشن می کند.
زیرساخت کراتین را تقویت میکند
بیوتین کوآنزیمی برای کربوکسیلازها است که در متابولیسم اسیدهای چرب و تجزیه اسیدهای آمینه نقش دارند. این فرآیندها بلوکهای ساختمانی لازم برای تولید کراتین را فراهم میکنند و در مراقبت از پوست تاثیر گذار است.
از سنتز پروتئین پشتیبانی میکند
بیوتین به سنتز پروتئین های مرتبط با کراتین کمک میکند که برای تقویت مو، پوست و ناخن ضروری هستند.
رشد سلولی را بهبود میبخشد
بیوتین با کمک به تولید انرژی از طریق چرخه کربس، گردش سریع و تجدید کراتینوسیتها (سلولهایی که کراتین تولید میکنند) را تضمین میکند.
نقش بپانتن در تشکیل کراتین
شاید اینکه بپانتن چطور به تشکیل کراتین کمک کننده است برای شما سوال باشد؛ از این رو ما در این بخش به این سوال پاسخ داده ایم.
هیدراتاسیون و الاستیسیته
بپانتن (پروویتامین B5) در بدن به اسید پانتوتنیک (ویتامین B5) تبدیل میشود که جزء کلیدی کوآنزیمA (CoA) است. CoA برای متابولیسم لیپیدها، هیدراته نگهداشتن سد پوست و حمایت از عملکرد کراتینوسیت ضروری است.
بهبود زخم و یکپارچگی پوست
مکانیسمهای ترمیم پوست و همچنین مراقبت از پوست را افزایش میدهد و تکثیر کراتینوسیتها را تحریک میکند و استحکام و یکپارچگی پوست و مو را بهبود میبخشد.
تقویت ساقه مو
با افزایش حفظ رطوبت در تارهای مو، بپانتن شکنندگی را کاهش میدهد و ساختارهای کراتینه را انعطاف پذیرتر میکند.
بطور کلی بیوتین و بپانتن با هم تولید کراتین را با سوخت مسیرهای متابولیک درگیر در سنتز پروتئین، بازسازی سلولی و حفظ رطوبت افزایش میدهند که منجر به سلامت مو، پوست و ناخنها میشود.
تفاوت بیوتین و بپانتن با مکملهای مولتیویتامین معمولی چیست؟
بیوتین (ویتامین B7)، بپانتن (پروویتامین B5) و مکملهای مولتی ویتامین معمولی هر کدام اهداف متفاوتی در بدن دارند. در اینجا نحوه مقایسه آنها آمده است:
بیوتین (ویتامین B7)
در درجه اول از تولید کراتین پشتیبانی میکند که برای مو، مراقبت از پوست و ناخن ضروری است. همچنین نقش کلیدی در متابولیسم اسیدهای چرب، تنظیم گلوکز و تولید انرژی دارد. اغلب برای ریزش مو، ناخنهای شکننده و سلامت پوست استفاده میشود. بیوتین در زرده تخم مرغ، آجیل و غلات کامل نیز یافت میشود.
بپانتن (پروویتامین B5 / Dexpanthenol)
در بدن به اسید پانتوتنیک (ویتامین B5) تبدیل میشود که برای آبرسانی پوست، مراقبت از پوست، بهبود زخم و متابولیسم چربیها ضروری است. برخلاف بیوتین، بیشتر بر ترمیم پوست و حفظ رطوبت تمرکز دارد. در محصولات مراقبت از پوست، نرم کنندههای مو و پمادهای موضعی برای سوختگی و سوزش یافت میشود. بپانتن در گوشت، غلات کامل و لبنیات یافت میشود.
مکمل های مولتی ویتامین معمولی
مولتی ویتامینها حاوی ترکیبی از ویتامینها و مواد معدنی ضروری هستند که طیف وسیعی از عملکردهای بدن مانند حمایت ایمنی، متابولیسم، تولید انرژی و رفاه کلی را پوشش میدهند. حمایت تغذیهای عمومی، اغلب برای جلوگیری از کمبودها استفاده میشود. مکملهای مولتی ویتامین، ترکیبی از ویتامینهای محلول در آب و محلول در چربی (A، C، D، E، K، B-complex) و مواد معدنی مانند آهن، روی و منیزیم میباشند و برای مراقبت از پوست نیز مفیدند.
تفاوت های کلیدی
ویژگی |
بیوتین | بپانتن | مولتی ویتامین معمولی |
تمرکز اصلی |
مو، ناخن، متابولیسم | آبرسانی پوست، ترمیم زخم | حمایت از سلامت عمومی |
نوع ویتامین |
B5 | پروویتامین B7 | ویتامین های متعدد و مواد معدنی |
مزایا برای پوست و مو |
حمایت از تولید کراتین |
رطوبت را حفظ می کند، پوست را ترمیم می کند | حمایت عمومی از مواد مغذی |
نقش متابولیسم |
متابولیسم اسید چرب و گلوکز |
متابولیسم لیپید و کوآنزیم A |
پوشش عملکردهای مختلف |
بطور کلی در حالی که بیوتین و بپانتن جنبههای خاصی از مو، مراقبت از پوست و متابولیسم را هدف قرار میدهند، مولتیویتامینها طیف وسیعتری از مواد مغذی را برای سلامت عمومی فراهم میکنند. اگر هدف شما قویتر شدن مو و پوست است، بیوتین و بپانتن میتوانند مفیدتر باشند، در حالی که مولتی ویتامینها تعادل عمومی تغذیه را هدف قرار میدهند.
آیا مصرف بیوتین و بپانتن میتواند از سفید شدن زودرس مو جلوگیری کند؟
سفیدی زودرس در درجه اول تحت تأثیر ژنتیک، استرس اکسیداتیو، کمبود ویتامین و شرایط پزشکی است. همچنین در حالی که برخی از مواد مغذی از سلامت مو حمایت میکنند، اما شواهد محکمی مبنی بر اینکه بیوتین یا بپانتن (اسید پانتوتنیک) میتوانند از سفیدی موها جلوگیری یا معکوس کنند وجود ندارد.
بیوتین و سفیدی زودرس
بیوتین نقش کلیدی در تولید کراتین و استحکام کلی مو دارد، اما مستقیماً بر تولید ملانین که رنگ مو را تعیین میکند، تأثیر نمیگذارد. کمبود بیوتین میتواند منجر به نازک شدن موها شود، اما از نظر علمی ثابت نشده است که از سفید شدن موها جلوگیری کند منجر به کند شدن آن شود.
بپانتن (اسید پانتوتنیک) و سفید شدن زودرس
اغلب ادعا می شود که اسید پانتوتنیک (ویتامین B5) به حفظ رنگ مو کمک میکند، اما هیچ مطالعه بالینی اثربخشی آن را در جلوگیری از سفیدی مو تایید نمیکند. این ویتامین از رشد و هیدراتاسیون مو حمایت میکند، که ممکن است ظاهر مو را بهبود بخشد اما رنگدانه را بازیابی نمیکند.
چه چیزی میتواند به جلوگیری از سفیدی زودرس کمک کند؟
این مقاله پیشنهاد میکند که پرداختن به استرس اکسیداتیو (از طریق آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامینهای C و E)، حفظ یک رژیم غذایی متعادل غنی از ویتامینهای B، و اجتناب از سیگار کشیدن یا استرس بیش از حد ممکن است به کند کردن موهای سفید کمک کند. در کل اگرچه بیوتین و بپانتن از سلامت مو حمایت میکنند، اما هیچ مدرک علمی مبنی بر جلوگیری یا معکوس کردن سفیدی مو وجود ندارد. تحقیقات بیشتری برای تایید هرگونه اثرات بالقوه بر تولید ملانین مورد نیاز است.
بیوتین و بپانتن در دوران بارداری و شیردهی مفید است یا مضر؟
در این بخش بینشهای مربوط به مفید بودن و ایمنی بیوتین بپانتن در دوران بارداری و شیردهی آورده شده است:
بیوتین و بارداری در دوران شیردهی
- بیوتین یک ویتامین محلول در آب است که نقش مهمی در رشد سلولی، متابولیسم چربی و تولید کراتین (که مو، مراقبت از پوست و ناخنها را تقویت میکند) دارد.
- زنان باردار به دلیل افزایش متابولیسم و تغییرات هورمونی به افزایش سطح بیوتین نیاز دارند. برخی از زنان حتی کمبود بیوتین را در دوران بارداری تجربه میکنند که منجر به علائمی مانند نازک شدن مو و شکنندگی ناخنها میشود.
- وقتی بیوتین در مقادیر توصیه شده (حدود 30 میکروگرم در روز) مصرف شود، به طور کلی در دوران بارداری و شیردهی بیخطر در نظر گرفته میشود.
- با این حال، باید از مصرف دوزهای بالای بیوتین اجتناب شود، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود، زیرا مقادیر بیش از حد غیر ضروری است و میتواند منجر به عدم تعادل در سطوح دیگر مواد مغذی شود.
خطرات مصرف بیوتین در دوران شیردهی
هیچ مدرکی دال بر مضر بودن بیوتین در دوران بارداری یا شیردهی وجود ندارد. با این حال، مکمل بیوتین نباید از مقدار توصیه شده روزانه تجاوز کند، مگر اینکه توسط پزشک توصیه شود. گاهی سطوح بالای بیوتین میتواند با برخی از آزمایشات خون تداخل داشته باشد و منجر به نتایج نادرست شود. به همین دلیل است که زنان باردار باید به پزشک در مورد مکملهای بیوتینی که مصرف میکنند اطلاع دهند.
بپانتن (اسید پانتوتنیک) در دوران بارداری و شیردهی
اسید پانتوتنیک (بپانتن) یک ویتامین B محلول در آب است که به تولید انرژی، بهبود زخم و مراقبت از پوست کمک میکند. برای متابولیسم ضروری است و اغلب در مولتی ویتامینها برای زنان باردار گنجانده میشود تا اطمینان حاصل شود که سطوح کافی را دریافت میکنند.
اسید پانتوتنیک در دوران بارداری و شیردهی بیخطر است. مصرف روزانه توصیه شده برای زنان باردار حدود 6 میلیگرم است که معمولاً به راحتی از طریق یک رژیم غذایی سالم به دست میآید. بپانتن (به عنوان یک درمان موضعی) همچنین به طور کلی برای استفاده در دوران بارداری و شیردهی بیخطر است، زیرا روی پوست استفاده میشود.
میزان سمیت اسید پانتوتنیک نادر است، زیرا این ویتامین محلول در آب است که اگر بیش از حد باشد، بدن میتواند آن را دفع کند. با این حال، همچنان مهم است که دوزهای توصیه شده را دنبال کنید و برای راهنمایی در مورد مکمل در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
چگونه جذب بیوتین و بپانتن را در بدن افزایش دهیم؟
در این بخش برخی از بینشها در مورد چگونگی افزایش جذب بیوتین و بپانتن (اسید پانتوتنیک) در بدن آورده شده است:
افزایش جذب بیوتین
برای افزایش جذب این ویتامین باید از قوانین خاصی پیروی کرد که آنها را در ادامه این بخش توضیح دادهایم:
تعادل با سایر مواد مغذی
جذب بیوتین را میتوان با اطمینان از دریافت کافی سایر ویتامینهای B (مانند B6، B12 و فولات) و منیزیم بهبود بخشید، زیرا این مواد مغذی به طور هم افزایی برای حمایت از متابولیسم کار میکنند. یک رژیم غذایی متعادل که شامل انواع غذاهای کامل (مانند تخم مرغ، آجیل، دانهها و سبزیجات خاص) باشد، استفاده مناسب از بیوتین را تضمین میکند.
پرهیز از الکل زیاد
مصرف مزمن الکل میتواند جذب بیوتین را مختل کند، بنابراین به حداقل رساندن مصرف الکل میتواند به بهبود جذب بیوتین و جلوگیری از کمبود آن کمک کند.
سلامت روده
سلامت روده در جذب بیوتین نقش دارد، زیرا روده کوچک محل اصلی جذب بیوتین است. انجام اقداماتی برای حفظ میکروبیوم روده سالم (مثلاً از طریق پروبیوتیکها یا پریبیوتیکها) میتواند باعث جذب بهتر بیوتین شود. شرایطی مانند بیماری التهابی روده (IBD) میتواند در جذب بیوتین اختلال ایجاد کند، بنابراین مدیریت چنین شرایطی با درمان مناسب بسیار مهم است.
غذاهای غنی از بیوتین
غذاهای غنی از بیوتین مانند زرده تخممرغ، مغزها، دانهها و غلات کامل میتوانند به افزایش مصرف بیوتین کمک کرده و اطمینان حاصل کنند که بدن به اندازه کافی از این ویتامین برای جذب دارد.
افزایش جذب بپانتن (اسید پانتوتنیک)
برای افزایش جذب این ویتامین باید از قوانین خاصی پیروی کرد که آنها را در ادامه این بخش توضیح دادهایم:
دریافت رژیم غذایی
بپانتن (اسید پانتوتنیک) در طیف گستردهای از غذاها مانند آووکادو، تخم مرغ، ماهی، مرغ، غلات کامل و حبوبات یافت میشود. اطمینان از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از این غذاها به حفظ سطح کافی بپانتن کمک میکند.
اجتناب از حرارت بیش از حد در طول پخت و پز
اسید پانتوتنیک محلول در آب است و با حرارت زیاد و زمان پخت طولانی از بین میرود. برای حفظ حداکثر مقدار اسید پانتوتنیک در غذاها، به جای جوشاندن آنها در آب، غذاها را بخارپز یا کمی پخته کنید.
عدم استفاده از غذاهای فراوری شده
غذاهای بسیار فرآوری شده میتوانند مقدار قابل توجهی از اسید پانتوتنیک را از دست بدهند. توصیه میشود برای جذب بهینه از غذاهای تازه و کم فرآوری شده استفاده کنید.
کمپلکس متعادل ویتامین B
مانند بیوتین، بپانتن (اسید پانتوتنیک) زمانی که به عنوان بخشی از یک کمپلکس متعادل ویتامین B مصرف شود بهترین عملکرد را دارد. مصرف غذاها یا مکملهایی که حاوی انواع ویتامینهای B هستند میتواند به جذب و استفاده موثر اسید پانتوتنیک به بدن کمک کند.
حمایت از سلامت روده
درست مانند بیوتین، حفظ سلامت روده برای جذب اسید پانتوتنیک مهم است. داشتن یک میکروبیوم روده سالم میتواند جذب مواد مغذی از جمله اسید پانتوتنیک را افزایش دهد.
بهترین قرص بیوتین بپانتن
قرص مکمل بیوتین و بپانتن نوتریفورت با تامین بیوتین و پنتوتنیک اسید تولید شده است. این قرص بدون قند میباشد و در افراد مبتلا به دیابت و یا افرادی که تحت رژیم تغذیهای خاصی هستند، قابلیت استفاده دارد. نکته قابل توجه این فرآورده تامین 5000 میکروگرم بیوتین در کنار 250 میلی گرم پنتوتنیک اسید در هر قرص میباشد. نکته مهم در مورد این مکمل تاثیر بسیار بالای آن برای مراقبت از پوست، افزایش رشد مو و ناخن می باشد.
جمع بندی
بیوتین و بپانتن با ترکیب خاص خود، به بمراقبت از پوست، مو و ناخنها کمک میکنند. بیوتین از طریق حمایت از فرآیندهای بیوشیمیایی لازم برای تولید کراتین، موجب تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن میشود. بپانتن نیز با بهبود هیدراتاسیون پوست و تقویت ساقه مو، از شکنندگی آن جلوگیری کرده و ساختار موها را انعطافپذیرتر میکند. در کنار این موارد، مصرف این دو ویتامین به ویژه در دوران بارداری و شیردهی که نیاز به این مواد مغذی بیشتر است، میتواند تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی و زیبایی فرد بگذارد. با این حال، در انتخاب مکملها و به ویژه در دوران بارداری و شیردهی، مشورت با پزشک توصیه میشود.